MONTESSORİ MATERYALLERİNİN ÖZELLİKLERİ
Öğrenci merkezli eğitim kavramı tüm eğitim camiaları tarafından kutsanarak ifade edilen bir güce sahiptir. Eğitim uygulamalarında öğrenciyi merkeze aldığını ifade eden onlarca farklı yöntem ve teknik bulunmaktadır. Her bir yöntemin farklı yaklaşımı olmakla beraber genel anlamda öğrencinin öğrenme faaliyetini dinamik bir yapıda yürütmesi gerektiğini ifade ettiğini görebilirsiniz. Montessori felsefesinin diğer eğitim felsefe ve yöntemlerinden ayrılan temel yanı öğrenci merkezli eğitimi yüceltmekten öte bu amaca ulaşmak için gerekli eğitim materyallerini ve eğitim felsefesini ortaya koymak olmuştur. Eğitimin merkezinde gerçek anlamda öğrencinin bulunabilmesi montessori materyallerinin varlığı ile elde edilebilmektedir. Montessori felsefesini sadece montessori materyallerine indirgemekte doğru bir yaklaşım olmaz. Buradaki temel amaç çocuğun kendi başına çalışarak öğrenme faaliyetini gerçekleştireceği bir ortamın kurgulanması olarak ta ifade edilebilir. Montessori materyallerinin özelliklerini şu başlıklar altında sıralayabilirz.
HATA KONTROLÜ
Montessori felsefesinde yetişkinin veya eğitimcinin görevi çocuğun kendi başına öğrenebileceği fiziki alanı kurgulamak olarak belirtilmektedir. Çocuk kendi bireysel çabası sonrası öğrenmeyi gerçekleştirecektir. Çocuğun kendi duyusal çalışmaları sırasında öğrenmenin de doğru bir şekilde gerçekleşmesi için materyalin çocuğa hatasını gösterir bir yapıda olması gerekmektedir. yani kısaca materyal hata kontrolü barındırmalıdır. Montessori materyallerinin en belirgin özelliği hata kontrolü barındırmalarıdır. Montessori materyallerinden en bilindik olan pembe kule montessori materyali bu noktada güzel bir örnek olacaktır. 1 cm3 ten başlayıp birer ritmik olarak 10 cm3 kadar devam eden 10 adet pembe küpten meydana gelmektedir. Bu küpler herhangi bir ağaçtan değil kayın ağacından üretilmektedir. Kayın ağacının tercih edilmesindeki birinci sebep kalitesi il beraber bu ağacın yoğunluğunun daha fazla olmasıdır diğer ağaçlara göre. Çocuk küplerinin hacimleri arasındaki yani boyutları arasındaki farkı somut olarak görmekle beraber aynı zamanda kayın ağacının yoğunluk oranından dolayı eline aldığı küplerin hacimleri ile doğru orantılı olarak ağırlıklarının da değiştiğini hissedebilmektedir. Çocuk 10 santimetreküpten başlayarak 1 santimetreküplük sıralamayı üst üste yaparken hem hacim hem de yoğunluk farkından faydalanarak sıralama yapacaktır. Ancak bu ayrıntılara rağmen hazır bulunuşluğu bu sıralamayı yapmaya yetmeyen çocuklar daha küçük küpün üzerine büyük küpü bırakacaktır. Ancak çocuk çalışmanın ilerleyen dönemlerinde boyutsal olarak hatanın farkına varacak ve daha büyük olanı daha aşağıya koyacaktır. Burada yetişkinde düşen görev çocuğa hatasını göstermek kesinlikle değildir. Çocuğun bu hatayı kendisinin görmesini sabırla beklemelidir.
KALİTE
Montessori materyallerinin bir diğer özelliği de kaliteden ödün vermemesidir. Montessori materyali üretiminde kullanılacak ham madenin kaliteli olması ve işçiliğinin en üst düzeyde olması beklenmektedir. Montessori materyallerindeki bu kalitenin amacı çocukta estetik bilincin kazandırılması ve materyale saygısının tesis edilmesidir. www.balatoyz. com firması bu anlamda hem kullandığı ham madde hem de işçilik anlamında Türkiye'de montessori materyalleri üretiminde öncü bir firmadır.
SADELİK
Maria Montessori kendi eğitim felsefesi kapsamında üretilen montessori materyallerinde sadeliği korumaya çalışmıştır. Eğitim materyallerinde karmaşa ve çok renklilik yoktur. Renk seçimlerinde Maria Montessori ana renkleri tercih etmiştir. Montessori materyalleri sadece bir kazanımın öğretilmesi amaçlanarak üretilmişlerdir. Aynı materyalle birde fazla kazanımın öğretilmesi çok nadir olarak görülmektedir.
HAREKET EDEBİLİRLİK
Eğitim çalışmalarının yürütülmesi için yüzlerce farklı materyal ve ürünün tasarlandığını görmekteyiz. Bu materyaller tasarlanırken temel amaç çocuğun anlatılan konuyu somut bir yapıda görmesini sağlamaktır. Eğitimci veya yetişkin eğitim materyalini genellikle kendisi kullanır kısa bir süreliğine çocuğun dokunmasına müsaade eder. Materyal basit bir yapıda ve ya sadece yazılı bir çalışmadan ibaret ise duvar veya panolarda sergilenerek sabitlenmektedir. Bu durum materyallerin çocuktan ziyade eğitimcinin kendisi için tasarlamış olduğunu sadece bilginin kazandırılması için eğitimcinin sunum aracı olduğunu göstermektedir. Oysa ki montessori materyallerinde materyallerin pano ve benzeri yapılarda sergilenmesi mümkün değildir. Çocuk bu materyali istediği zaman alıp tekrar tekrar çalışabilmektedir. Montessori materyallerinin en temel özelliklerinden birisi de o materyalin hareket ettirilebilir yapıda olması gerekliliğidir.